Genel Kurul Rehberi

GENEL KURUL REHBERİ

GİRİŞ

Barolar; avukatlık mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlâkını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak, avukatların ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tüm çalışmaları yürüten, tüzel kişiliği bulunan, çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. (Avukatlık Kanunu m. 76)

Bilindiği üzere, bölgesi içinde en az otuz avukat bulunan her il merkezinde baronun kurulması kanuni bir zorunluluktur. (Avukatlık Kanunu m. 77)

Baronun organları Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Başkanlık, Başkanlık Divanı, Disiplin Kurulu ve Denetleme Kurulu olarak sayılmıştır. (Avukatlık Kanunu m. 79)

Baro Genel Kurulu, baronun en yüksek organı olup levhada yazılı bulunan bütün avukatlardan oluşur. (Avukatlık Kanunu m. 80, Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 30) Baronun diğer organları kuvvetlerini Genel Kuruldan alırlar[1].

Genel Kurulun görevleri Avukatlık Kanununun 81 inci maddesinde sayılmıştır. Buna göre Genel Kurulun;

“1. Yönetim, disiplin ve denetleme kurulları üyeleri ile baro başkanını ve Türkiye Barolar Birliği delegelerini seçmek,

2. Levhaya, avukatlık ortaklığı siciline yazılacakların giriş keseneğini avukatlar için en az ikibin en çok sekizbin, avukatlık ortaklıkları için en az yirmibin en çok seksenbin; yıllık keseneğini de, avukatlar için en az bin en çok dörtbin, avukatlık ortaklıkları için en az onbin en çok kırkbin gösterge rakamının her yıl bütçe kanununda Devlet memurları için belirlenen maaş katsayısının çarpımı ile elde edilecek miktar oranında tespit etmek ve bunların ödeneceği tarihleri belirlemek.
3. Yönetim kurulunun, baronun gelir ve giderleri ile mallarının yönetimi hakkında vereceği hesapları incelemek ve yönetim kurulunun ibra edilip edilmeyeceği hakkında karar vermek,
4. Baro bütçesini onaylamak,
5. Yönetim kurulunca hazırlanacak iç yönetmeliği inceleyerek onaylamak,
6. Mevcut mevzuatın baro yönetim kuruluna verdiği yetkinin dışında, muhtaç avukatlarla bunların ölümlerinde geride bıraktıkları kimselere yapılacak yardımın şekil ve miktarını tespit etmek,
7. Mesleke ait istekleri görüşüp karara bağlamak,
8. Avukat bürolarının niteliklerini belirtmek,
9. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak.”

görev ve yetkileri bulunmaktadır. Genel Kurul bu görevlerini yerine getirebilmek ve yetkilerini kullanabilmek için belli aralıklarla olağan ve bazen de olağanüstü toplanır. Buna kanuni tabiriyle “Genel Kurul Toplantısı” denir. Ancak Avukatlar arasında bu toplantı kısaca “Genel Kurul” olarak anılır. Bu anlamda Genel Kurul, kanuni karşılığı olarak bir organ olmaktan çok Baro içerisinde bulunan Avukat gruplarının tartışmaları ve seçim yarışına sahne olan bir süreç olarak algılanır. Söz konusu seçim propagandası bir yana, Genel Kurul toplantılarına ilişkin kanun ile öngörülen esas ve usullerin hatırlanması Avukatların iradelerinin gerek görüşmeler sırasında gerekse de seçimler sırasında Genel Kurula yansıması bakımından önem arz etmektedir.

İşte bu ihtiyaç nedeniyle Bağımsız Avukatlar Grubu (BAK) olarak “Genel Kurul Rehberi” adında bu kitapçığı hazırlayarak meslektaşlarımızın istifadesine sunuyoruz.

Bu kitapçıkta Baro Genel Kurulu ve icra edilme tarzı kısa ve öz bir şekilde anlatılacaktır. Konuların muhatabı tarafından hızlı ve net bir şekilde algılanabilmesi maksadıyla kitapçık soru cevap şeklinde hazırlanmıştır. Bunun yanı sıra kitapçığın ekinde İstanbul Barosunun 2022 yılı Genel Kurul toplantı çağrısı ve gündemi ile oy pusulası örneğine yer verilmiştir.

Bağımsız Avukatlar Grubu olarak Baro Genel Kurullarının mesleğimize ve ülkemize hayırlar getirmesini temenni ederiz.

1. Kaç Çeşit Genel Kurul Vardır?

Genel Kurul, biri olağan öteki olağanüstü olmak üzere iki suretle toplanır. (Avukatlık Kanunu m. 82, 83; Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 31)

2. Olağan Genel Kurul Nedir ve Ne Zaman Toplanır?

Olağan Genel Kurul son rakamı çift olan yıllarda olmak kaydıyla iki yılda bir Ekim ayının ilk haftası içinde baro başkanının daveti üzerine gündemindeki maddeleri görüşmek üzere toplanır. (Avukatlık Kanunu m. 82)

3. Olağanüstü Genel Kurul Nedir ve Ne Zaman Toplanır?

Türkiye Barolar Birliği, baro başkanı, yönetim veya denetleme kurulu gerekli gördükleri hallerde genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilirler. Baro başkanı, levhada yazılı avukatların beşte birinin, görüşme konularını belirten yazılı istemi ile, en geç on beş gün içinde genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırmak zorundadır. (Avukatlık Kanunu m. 83)

4. Olağan Toplantı Çağrısı Nasıl Yapılır?

Olağan toplantının yeri, saati ve gündemi ile ilk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci toplantının günü, saati ve toplantı yeri, baro çevresi adalet dairelerinde ve baronun uygun bir yerinde en az otuz gün önceden başlamak üzere, genel kurulun toplanacağı tarihe kadar duyurulur. Bu duyuru, tebligat hükmündedir. (Avukatlık Kanunu m. 84)

5. Toplantı Çağrısındaki İlk Tarihte Genel Kurul Toplanamazsa İkinci Toplantı Ne Zaman Yapılır?

Genel kurul, levhada yazılı avukatların yarıdan bir fazlasının katılmasıyla toplanır. Bu çoğunluk sağlanamazsa, toplantı zorunlu bir neden olmadıkça bir hafta sonraya bırakılır. Şu kadar ki, bu erteleme on beş günü aşamaz. Yani birinci toplantı, toplantı yeter sayısı olmadığı için yapılamazsa toplantı en fazla on beş gün ertelenmek suretiyle yapılır. Buna da “ikinci toplantı” denir. (Avukatlık Kanunu m. 87/1, 2)

6. Toplantı Yeter Sayısı Nedir?

Genel kurul, levhada yazılı avukatların yarıdan bir fazlasının katılmasıyla toplanır. (Avukatlık Kanunu m. 87/1) Ancak belirtmeliyiz ki bu ilk toplantı için aranan bir çoğunluktur. Bu çoğunluk sağlanamazsa toplantı Avukatlık Kanununun 87 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen sürelerde ertelenir. İkinci toplantıda üye sayısı,

• altmışa kadar (altmış dahil) olan barolarda en az üçte bir,
• dört yüze kadar olan barolarda (dörtyüz dahil) beşte bir,
• dört yüzden fazla olan barolarda onda bir,

üye katılmadıkça toplantı ve görüşme yapılamaz. Buna göre, örneğin İstanbul Barosu 2022 yılı Genel Kurulu ikinci toplantısında 56110 Avukatın levhaya kayıtlı olduğu gözetildiğinde bu sayının %10’una tekabül eden 5611 üyenin hazır bulunmasıyla toplantı yeter sayısı sağlanmış olur.

7. Baro Genel Kuruluna Kimler Katılır?

Baro genel kurulu levhada yazılı bütün avukatlardan oluşur. Baro levhasında yazılı avukat; gerek olağan, gerek olağanüstü genel kurul toplantılarına katılmak ve oy kullanmakla yükümlüdür. Hatta bu toplantılara haklı bir neden olmaksızın gelmeyenlere veya oy kullanmayanlara ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, o baroya kayıtlı avukatların yıllık keseneğinin üçte biri miktarında para cezası verileceği hükme bağlanmıştır. (Avukatlık Kanunu m. 86, Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 30) Toplantıyı terk edenlerle toplantıya katılmayanların, genel kurul toplantısı sona ermeden önce, özürlerini, baro başkanı veya başkanlık divanına bildirmeleri gereklidir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 31/3)

Aşağıda yazılı kimseler Genel Kurula katılamaz. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 30/2)

• Levhaya yazılmasına karar verilmiş olmakla birlikte, henüz mesleki andını içmemiş olanlar,
• Avukatlık Kanununun 71 inci maddesinin son fıkrası gereğince işten yasaklanmış olanlar.

8. Gündem Nedir? Gündeme Madde Önerilebilir mi?

Olağan Genel Kurul, son rakamı çift olan yıllarda iki yılda bir Ekim ayında Baro Başkanının daveti üzerine gündemdeki maddeleri görüşmek üzere toplanır. (Avukatlık Kanunu m. 82)

Genel Kurula ilişkin birtakım bilgiler ve gündem toplantı tarihinden en az 30 (otuz) gün önceden duyurulur. (Avukatlık Kanunu m. 84)

Genel kurul toplantısında, görüşüleceği gündemde belirtilmemiş konular hakkında karar verilemez. Genel kurul, istek üzerine gündeme yeni bir madde eklenmesine karar veremez. Yeni bir toplantı kararı bu hükmün dışındadır. (Avukatlık Kanunu m. 84; Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 32/3)

Gündem, Baro Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 32/1) EK 1’de İstanbul Barosunun 2022 yılında yapılacak Genel Kurul duyurusu ve gündemi yer almaktadır.

Aşağıda yazılı hususların gündemde bulunması zorunludur;

• Açılış ve genel kurul başkanlık divanının seçimi,
• Yönetim kurulunun geçmiş dönem çalışmaları ve işlemleri hakkında hesap raporu ile denetleme kurulu raporlarının okunup görüşülmesi ve karara bağlanması,
• Takip eden yıl bütçesinin okunması, görüşülmesi ve karara bağlanması,
• Seçim süreleri sona eren baro başkanı, yönetim kurulu, disiplin kurulu ve denetleme kurulu asıl ve yedek üyeleriyle Türkiye Barolar Birliği delegeleri seçimlerinin yapılması.

9. Görüşmeler Niçin Cumartesi Günü Yapılır?

Üye sayısı 400’ü aşan barolarda açık kanuni düzenleme dolayısıyla görüşmeler cumartesi günü sonuçlandırılır. Oy verme işlemi ise Pazar günü 09.00-17.00 saatleri arasında yapılır. Üye sayısı 400’den az (400 dahil) barolarda görüşmeler ve seçimler aynı gün yapılabilir. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/2; Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 52)

10. Yoklama Cetveli Nedir? Nasıl Tutulur?

Genel kurul toplantılarında, baro levhasında yazılı avukatların baro sicil numaraları sırasına uygun olarak ad ve soyadlarının yer aldığı bir yoklama cetveli düzenlenir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 35/1)

Avukatın toplantıya katılabilmesi, yoklama cetvelinde adının karşısını imzalamasıyla mümkündür. Avukatlık Kanununun 87 nci maddesinde yazılı toplantı yeter sayısı sağlanırsa, başkan genel kurul toplantısını açar. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 35/2)

Yoklama cetveline itiraz halinde, cetvele göre ad okumak suretiyle yoklama yapılır, sonuç kesindir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 35/3)

11. Başkanlık Divanı Kaç Kişiden Oluşur ve Seçimi Nasıl Yapılır?

Gerek olağan, gerekse olağanüstü genel kurul toplantılarında başkanın Genel Kurul Toplantısını açmasından sonra yapılacak ilk iş toplantıya;

• bir başkan,
• bir başkanvekili,
• iki üyeden,

müteşekkil bir başkanlık divanı seçmaktir. Seçim ayrı ayrı ve genel kurulca aksine karar alınmadıkça açık (işari) oyla yapılır ve kullanılan oyların en çoğunu alanlar başkanlık divanına seçilir. (Avukatlık Kanunu m. 85/1; Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 36/1)

12. Başkanlık Divanına Kimler Seçilemez?

Baro başkanı ile yönetim ve denetleme kurulu üyeleri, başkanlık divanına seçilemezler. (Avukatlık Kanunu m. 85/2; Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 36/2) Disiplin Kurulu üyelerine ilişkin bu yönde bir yasak mevcut değildir.

13. Genel Kurul Toplantılarının İlk Gününe Katılmak Zorunlu mudur?

Baro levhasında yazılı avukat; gerek olağan, gerek olağanüstü genel kurul toplantılarına katılmak ve oy kullanmakla yükümlüdür. Bu toplantılara haklı bir neden olmaksızın gelmeyenlere veya oy kullanmayanlara ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, o baroya kayıtlı avukatların yıllık keseneğinin üçte biri miktarında para cezası verilir. Bu para cezaları ilgili baro başkanlığınca tahsil edilir ve baro bütçesine gelir kaydedilir. (Avukatlık Kanunu m. 86/1)

Kısacası Genel Kurulun ilk gününe haklı bir mazereti olmaksızın katılmayan Avukat kanunda belirlenen idari para cezasına çarptırılır.

14. Söz Alma Sırası ve Süresi Nasıl Belirlenir?

Başkan, söz isteyenlere sırası ile söz verir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 37/1)

Ancak, baro başkanı ile yönetim kurulu üyelerine ve Türkiye Barolar Birliğini ilgilendiren konularda da Türkiye Barolar Birliği Genel Kuruluna seçilmiş delegelere öncelik tanınır. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 37/1)

Başkanlık divanı, usul hakkında yapılacak konuşmalara öncelik verilmesine karar verebilir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 37/1)

15. Önergelerin Görüşülmesi Nasıl Yapılır? Kimlere Söz Verilir? Görüşmenin Bitmesi Nasıl Olur? Oylama Nasıl Yapılır? Gündem Dışı Konularda Karar Alınabilir mi?

Gündem maddeleri ile ilgili önergelerin görüşülmesi sırasında, önerge sahibinin açıklaması dışında, önergenin lehinde ve aleyhinde konuşmak üzere en az birer konuşmacıya da söz verilir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 38)

Bir gündem maddesinin görüşülmesi; söz isteyenlerin konuşmalarının bitmesiyle veya yeterlik önergesinin kabul edilmesiyle tamamlanmış olur. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 39/1)

Divan Başkanı, görüşülmesi tamamlanan konuyu ve ileri sürülen görüşleri özetleyerek genel kurulun oyuna sunar. Avukatlık Kanununda ve bu Yönetmelikte aksine hüküm bulunmadıkça; kararlar toplantıda hazır bulunan üyelerin açık oylarıyla ve oyçokluğu ile alınır. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 39/2)

Genel kurul toplantısında, görüşüleceği gündemde belirtilmemiş konular hakkında karar verilemez, yeni bir toplantı kararı bu hükmün dışındadır. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 39/3)

16. Toplantı ve Görüşme Düzenini Bozan Avukatla İlgili hangi İşlemler Yapılabilir?

Genel kurul başkanlık divanı, toplantının ve görüşmelerin düzenini korumakla görevlidir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 40)

Toplantı ve görüşme düzenini bozan avukata ihtar verilebileceği gibi, oy hakkı saklı kalmak kaydıyla, konuşulan hususun sonuna kadar toplantıdan çıkarılmasına da karar verilebilir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 40)

17. Karar Yeter Sayısı Nedir?

Toplantı yeter sayısı sağlanmak şartıyla (Avukatlık Kanunu m. 87/2) kararlar, tekliflerden en çok oy alanın kabul edilmiş sayılması suretiyle verilir. Oyların eşitliği halinde genel kurul başkanının bulunduğu taraf üstün sayılır. (Avukatlık Kanunu m. 87/3)

18. Bir Üye Kendisiyle İlgili Bir Karara Katılabilir mi?

Kanundaki açık hüküm dolayısıyla, bir üye kendini ilgilendiren özel işinde oy veremez. Seçimlerde bu esas uygulanmaz. (Avukatlık Kanunu m. 87/4)

19. Görüşmelerde Alınan Kararlar Nasıl Tespit Olunur?

Genel kurulun kararları, bir tutanakla tespit edilir. Tutanak, genel kurul başkanlık divanı tarafından imzalanır ve Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. (Avukatlık Kanunu m. 87/5)

20. Görüşmelerde Önerge Vererek Gündem Dışı Bir Karar Alınmasını Sağlamak Mümkün müdür?

Genel kurul toplantısında, görüşüleceği gündemde belirtilmemiş konular hakkında karar verilemez, yeni bir toplantı kararı bu hükmün dışındadır. (Avukatlık Kanunu m. 88, Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 39/3)

Bu açık kanun hükmü dolayısıyla gündem dışı görüşme yapılamaz. Bunun istisnası gündemde olmamasına rağmen yeni bir Genel Kurul kararı almaktır.

21. “Yargı ve Meslek Sorunlarının Görüşülmesi” Başlıklı Gündem Maddesinin Görüşülmesi Nasıl Yapılır?

“Yargı ve Meslek Sorunlarının Görüşülmesi” başlıklı bir gündemde görüşmelerin nasıl yapılacağı, bu gündem ile ilgili olarak verilebilecek önergeler ve alınacak kararlara ile ilgili bir takım tereddütler doğmaktadır. Nitekim bu gündem maddesi çok geniş ve torba niteliktedir.

Örneğin İstanbul Barosunun önceki Genel Kurullarında bazı kimseler tarafından bu bölümde alınan kararların ancak tavsiye niteliğinde kararlar olabileceği belirtilmiştir. Bu görüşe katılmanın mümkün olmadığını düşünüyoruz. Zira Genel Kurul, Baronun en üst organıdır ve aldığı kararlar Yönetim Kurulunu bağlar.

Gündeme “Yargı ve Meslek Sorunlarının Görüşülmesi” başlığı ile bir gündem eklenmişse artık burada Genel Kurul üyesi bir Avukatın bu görüşmeye katılması, önergeleriyle bu gündem maddesi kapsamında belli kararların alınmasını istemesi Avukatlık Kanunu m. 88 inci maddesinde belirtilen gündeme yeni bir madde eklenmesi niteliğinde değildir. Böyle bir gündem ile ilgili yapılan görüşmeler neticesinde alınan karar Yönetim Kurulunu bağlayan bir karar olacaktır.

22. Toplantıya Ara Verme veya Toplantının Ertelenmesi Hangi Hallerde Mümkündür? Bu Kararı Kim Alabilir?

Toplantı, aşağıda yazılı durumlarda ertelenebilir.

• Toplantıya devam edilemeyecek kadar düzenin bozulması,
• Toplantıya katılan avukatların, üye sayısı altmışa kadar (altmış dahil) olan barolarda en az 1/3 ünün, dörtyüze kadar (dörtyüz dahil) olan barolarda 1/5 inin, dörtyüzden çok olanlarda 1/10 unun toplantı salonunda bulunmadığı yoklama sonucu anlaşılması. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 41/1)

Başkanlık divanı düzenin toplantıya devam edilemeyecek kadar bozulduğunun tespiti halinde toplantıya en fazla iki saat ara verir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 41/2)

Toplantı yeter sayısının altına düşüldüğünün saptanması halinde ise başkanlık divanı toplantıyı on beş günü geçmemek üzere başka bir güne erteler. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 41/2)

Ertelenen toplantı önceki toplantının devamı niteliğindedir. Önceki toplantıda görevli bulunanlar bu toplantıda da görevlidirler. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 41/2)

23. Seçimler Niçin Pazar Günü Yapılır?

Açık kanun hükmü dolayısıyla üye sayısı 400’ü aşan barolarda oy verme işlemi, yani seçim Pazar günü saat 09.00-17.00 saatlerinde gerçekleştirilir. (Avukatlık Kanunu Ek Madde 3/2, Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 52/1)

24. Seçimlerde Oy Kullanmak Zorunlu mudur?

Baro levhasında yazılı avukat; gerek olağan, gerek olağanüstü genel kurul toplantılarına katılmak ve oy kullanmakla yükümlüdür. Bu toplantılara haklı bir neden olmaksızın gelmeyenlere veya oy kullanmayanlara ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, o baroya kayıtlı avukatların yıllık keseneğinin üçte biri miktarında para cezası verilir. Bu para cezaları ilgili baro başkanlığınca tahsil edilir ve baro bütçesine gelir kaydedilir. (Avukatlık Kanunu m. 86/1)

Kısacası Genel Kurulun ikinci gününe yani seçimlere haklı bir mazereti olmaksızın katılmayan Avukat kanunda belirlenen idari para cezasına çarptırılır.

25. Seçimleri Kim Yönetir?

Barolar ile Türkiye Barolar Birliğinin bu Kanuna göre gizli oyla yapılacak organ seçimlerine ilişkin işlemler, aşağıdaki esaslara göre yargı gözetimi altında gerçekleştirilir. (Avukatlık Kanunu Ek Madde 3/1) Seçimler baronun bulunduğu yer İlçe Seçim Kurulu gözetiminde yapılır. Seçim yapılacak genel kurul toplantısından en az on beş gün önce, baro seçimleri için levhaya kayıtlı  avukatları belirleyen liste toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirten bir yazı ile birlikte üç nüsha olarak o yer ilçe seçim kurulu başkanı olan hâkime verilir. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde görevli hâkim, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Toplantı tarihleri, gündemde yer alan diğer konular göz önünde bulundurularak görüşmelerin bitimine göre seçimlerin ilçe seçim kurulu başkanının gözetiminde yapılması sağlanır. (Avukatlık Kanunu Ek Madde 3/2)

26. Seçimlerde Hangi Organlar Seçilir?

Seçimlerde;

• Baro Başkanı,
• Yönetim Kurulu,
• Disiplin Kurulu,
• Denetleme Kurulu,
• Türkiye Barolar Birliği Delegeleri,

seçilir. (Avukatlık Kanunu m. 81/1-1)

27. Yönetim Kurulunun Üye Sayısı ve Görev Süresi Nedir?

Yönetim Kurulu üye sayısı baronun üye sayısına göre belirlenmiştir. Buna göre;

• Avukat sayısı 50’ye kadar olan baronun yönetim kurulu 1başkan ve 4 üye,
• Avukat sayısı 50’den 100’e kadar olan baronun yönetim kurulu 1 başkan ve 6 üye,
• Avukat sayısı 101’den 250’ye kadar olan baronun yönetim kurulu 1 başkan ve 8 üye,
• Avukat sayısı 251’den fazla olan baronun yönetim kurulu 1 başkan ve 10 üyeden,

oluşur. Asıl üye sayısı kadar yedek üye bulunur. (Avukatlık Kanunu m. 89)

Yönetim Kurulu üyeleri iki yıl süre görev yapmak üzere seçilirler. Görev süresi dolan üye yeniden seçilebilir. (Avukatlık Kanunu m. 91) Baro Başkanı, Yönetim Kurulunun başkanıdır. (Avukatlık Kanunu m. 89/3)

28. Yönetim Kurulu Üyelerinin Vasıfları Nedir?

Yönetim Kurulu üyeleri levhada yazılı ve avukatlıkta en az beş yıl kıdemli olan avukatlar arasından seçilir. Üye sayısı yüzden az olan barolarda beş yıllık kıdem şartı aranmaz. (Avukatlık Kanunu m. 90/1)

Haklarında avukatlığa engel bir suçtan dolayı kovuşturma (kanunda geçen ibare “son soruşturma” şeklindedir.) açılmasına karar verilmiş veya geçmiş beş yıl içinde disiplin kurulunca verilecek kesinleşmiş bir kararla kınama, para veya işten çıkarılma cezalarıyla tecziye edilmiş olanlar Yönetim Kurulu Üyesi seçilemezler. Avukatlık Kanunu 77 nci madde hükmüne dayanılarak görevine son verilenler, yapılacak ilk genel kurulda baro organlarına aday olamazlar. (Avukatlık Kanunu m. 90/2)

Seçim yeterliğini kaybeden Yönetim Kurulu üyelerinin görevi kendiliğinden sona erer. (Avukatlık Kanunu m. 90/6)

29. Baro Başkanının Vasıfları, Görev Süresi ve Seçilme Usulü Nedir?

Baro başkanı iki yıllık bir görev süresi için seçilir. Yeniden seçilmek caizdir. (Avukatlık Kanunu m. 96/1)

Baro başkanı, levhada yazılı ve avukatlıkta en az on yıl kıdemli avukatlar arasından gizli oyla seçilir. Üye sayısı yüzden az olan barolarda kıdem şartı aranmaz. (Avukatlık Kanunu m. 96/2)

90 ıncı maddenin ikinci ve altıncı fıkraları hükümleri, baro başkanının seçimi hakkında da kıyasen uygulanır. (Avukatlık Kanunu m. 96/3)

Seçim döneminin bitmesinden önce ayrılan baro başkanının yerine baro yönetim kurulu tarafından, kendi üyeleri arasından, kalan süreyi tamamlamak üzere baro başkanı seçilir. (Avukatlık Kanunu m. 96/4)

30. Disiplin Kurulunun Üye Sayısı ve Görev Süresi Nedir?

Disiplin Kurulu üye sayısı baronun üye sayısına göre belirlenmiştir. Buna göre;

• Avukat sayısı 250’ye kadar olan baronun disiplin kurulu 3 üyeden,
• Avukat sayısı 250’den fazla olan baronun disiplin kurulu 5 üyeden,

oluşur. Disiplin Kuruluna 3 yedek üye seçilir (Avukatlık Kanunu m. 103)

Disiplin Kurulu, 2 yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir. Disiplin kurulu seçimden sonra ilk toplantısında üyeleri arasından bir başkan ve bir kâtip seçer. (Avukatlık Kanunu m. 105/1, 2)

31. Disiplin Kurulu Üyelerinin Vasıfları Nedir?

Avukatlık Kanununun 90 ıncı madde hükümleri Disiplin Kurulu üyeleri hakkında da kıyasen uygulanır. (Avukatlık Kanunu m. 104/1)

32. Denetleme Kurulunun Üye Sayısı ve Görev Süresi Nedir?

Baronun mali işlerini denetlemek üzere iki yıllık süre için baro üyesi Avukatlar arasından en çok 3 asıl ve 3 yedek denetçi seçilir. Denetleme Kurulunda baronun üye sayısı dikkate alınmamıştır. (Avukatlık Kanunu m. 108/1)

33. Denetleme Kurulu Üyelerinin Vasıfları Nedir?

Avukatlık Kanununun 90 ve 92 nci madde hükümleri denetçiler hakkında da kıyasen uygulanır. (Avukatlık Kanunu m. 108/2)

34. Türkiye Barolar Birliği Delegelerinin Seçimi Nasıl Olur? Delegelerin Vasıfları ve Görev Süresi Nedir? Delege Sayısı Nasıl Tespit Olunur?

Türkiye Barolar Birliği, bütün baroların katılmasıyla oluşan bir kuruluştur. (Avukatlık Kanunu m. 109/1) Türkiye Barolar Birliğinin en yüksek organı Genel Kuruldur. (Avukatlık Kanunu m. 114/1) Bu nedenle her baro üye sayısına göre belli sayıda delegeyi Türkiye Barolar Birliği Genel Kuruluna gönderir.

Delegeler avukatlıkta en az 10 yıl kıdemi bulunan avukatlar arasından gizli oyla seçilir. Görevde bulunan baro başkanları ile Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı yapmış ve yapmakta olan avukatlar Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulunun tabii üyesidir, oylamalara katılma, seçme ve seçilme haklarını taşırlar. (Avukatlık Kanunu m. 114/2)

Delegeler 2 yıl süreyle görev yapmak üzere seçilirler. (Avukatlık Kanunu m. 114/4)

Avukatlık Kanununun 90 ıncı maddenin ikinci fıkrasında yazılı engelleri bulunanlar delege olamazlar. (Avukatlık Kanunu m. 114/5)

Her baro, Baro Başkanı haricinde Türkiye Barolar Birliğine 3 delege gönderir. Ayrıca her 5000 üye için birer delege daha gönderir. (Avukatlık Kanunu m. 114/2, 3)

Birlik Genel Kurulu baro seçimlerinin yapıldığı yılın aralık ayında, Ankara’da olağan toplantısını yapar. (Avukatlık Kanunu m. 115/1)

35. Oy Kullanacak Avukatlar Listesi Nasıl Belirlenir? Listeye İtiraz Mümkün müdür?

Seçim yapılacak genel kurul toplantısından en az on beş gün önce, baro seçimleri için levhaya kayıtlı  avukatları belirleyen liste toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirten bir yazı ile birlikte üç nüsha olarak o yer ilçe seçim kurulu başkanı olan hâkime verilir. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde görevli hâkim, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Toplantı tarihleri, gündemde yer alan diğer konular göz önünde bulundurularak görüşmelerin bitimine göre seçimlerin ilçe seçim kurulu başkanının gözetiminde yapılması sağlanır. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/2)

Hakim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak avukatları belirleyen liste ile yukarıdaki fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar. Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar Adalet dairesi ve baro ilan yerlerinde asılmak sureti ile üç gün süre ile ilan edilir. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/3)

İlan süresi içinde listeye yapılacak itirazlar hakim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin olarak karara bağlanır. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/4) Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar onaylanarak ilgili baro veya Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/5)

36. Organlara Aday Olanların İsimleri Nereye ve En Geç Ne Zamana Kadar Bildirilmelidir?

Organlara aday olanların isimleri seçim saatine kadar seçim sandık kuruluna ayrı ayrı veya liste halinde verilir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 53)

Uygulamada bu bildirim seçime katılan gruplar tarafından bir dilekçe ve ekinde oy pusulalarını Pazar günü sabahı 9.00’dan önce ilgili makama teslim etmek suretiyle yapılmaktadır. Ancak Yönetmelikteki açık hüküm gereği 08.59’dan sonra yapılacak bildirim geçersiz olacak ve adaylık mümkün olmayacaktır.

37. Oy Pusulası Hangi Unsurları İhtiva Etmelidir?

Oylar, organlara göre birlikte veya ayrı ayrı her şekilde düzenlenen oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından verilecek zarfa konulması suretiyle kullanılır. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/11)

Üye tam sayısının yarısından en az bir fazla ad yazılı bulunmayan oy pusulası geçersizdir. (Avukatlık Kanunu m. 90/3, Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 56/1-d) Oy pusulaları basılırken veya çoğaltılırken bu hususa her bir organ için ayrı ayrı dikkat edilmelidir.

Seçilecek üye sayısından daha fazla ad yazılı bulunan oy pusulasında, sondan başlanarak fazla adlar hesaba katılmaz. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 56/1-e) Örneğin oy pusulasında 10 asil üye yerine 11 asil üye yazılmışsa oy pusulasının tamamı geçersiz olmaz, sadece en son sıradaki isim yazılmamış kabul edilir.

Yönetim Kurulu üye tam sayısı kadar yedek üye, Disiplin Kurulu için 3 yedek üye, Denetleme Kurulu için ise yedek 3 üye seçilmesi öngörülmüştür. Baro genel kurullarında tartışma konusu olan hususlardan birisi de oy pusulalarına yedek üyelerin yazılıp yazılmayacağıdır. Yedek üyelerin yazılması veya yazılmaması oy pusulasını geçersiz kılmamaktadır. Belirtmeliyiz ki yedek üyelerin yazılması daha uygun olacaktır.

Oy pusulası basılmış veya çoğaltılmış olabileceği gibi el ile de yazılmış olabilir. Basılı bir oy pusulasında yazılı isim çizilip yerine başka bir isim yazılabilir. Ayrıca oy pusulalarının mühürlü olması lüzumlu değildir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 54)

EK 2’de örnek oy pusulası sunulmuştur.

38. Genel Kurulda Kaç Adet Sandık Kurulur? Sandıklar Nereye Kurulur?

Dört yüz kişiden fazla üyesi bulunan barolarda her dört yüz kişi için bir oy sandığı bulunur ve her seçim sandığı için ayrı bir kurul oluşturulur. Yüze kadar olan üye fazlalığı sandık sayısında nazara alınmaz. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler ilçe seçim kurulundan sağlanır ve sandıkların konacağı yerler hâkim tarafından belirlenir. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/8)

39. Avukatların Hangi Sandıkta Oy Kullanacağını Öğrenme İmkânı Var mıdır?

İstanbul Barosu gibi 140’ı aşkın sandığın kurulduğu seçimlerde hangi sandıkta oy kullanılacağının önceden öğrenilerek doğrudan ilgili sandığa gidilmesi gerek seçim mahallinde karmaşaya sebebiyet verilmemesi gerekse de zaman tasarrufu bakımından önemlidir. İstanbul Barosu, seçime yakın bir zamanda listenin kesinleşmesini müteakip üye Avukatın hangi sandıkta oy kullanacağına ilişkin bilgileri https://baronet.istanbulbarosu.org.tr/login linki üzerinden erişime açmaktadır. Baro mensubu avukat sicil numarası, kullanıcı adı ve şifresi ile giriş yaparak hangi sandıkta oy kullanacağını buradan öğrenebilir. Ayrıca seçim günü asılı bulunan listeler baro sicil numarasına göre oluşturulduğundan bu konuda yardımcı olacaktır.

40. Sandık Kurulu Nedir?

Hâkim, kamu görevlileri veya aday olmayan avukatlar arasından bir başkan ile iki üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu atar. Aynı şekilde ayrıca üç yedek üye de belirler. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula yaşlı üye başkanlık eder. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/6)

Seçim sandık kurulu, seçimlerin kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup, bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız olarak devam eder. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/7)

41. Oy Pusulaları Nereden Temin Edilir?

Oy pusulaları seçim günü ilgili avukat gruplarının görevlileri tarafından dağıtılır. Ayrıca oy kabinlerinde de grupların tamamının oy pusulası bulunur. Özellikle üye sayısının çok fazla olduğu barolarda seçime katılan gruplar birbirinden farklı renklerde oy pusulası bastırmaktadır. Böylece oy verme sırasında oy pusulalarındaki benzerlikten kaynaklanan hataların önüne geçilmek istenmektedir.

Bazı gruplar oy pusulalarını cumartesi günü de dağıtmaktadır.

Ayrıca üye Avukat oy pusulasını ofisinde bilgisayarda yazıp çıktı alarak veya el ile yazarak yanında getirebilecektir. Yalnız bu tercih kullanılırsa oyun geçerli olabilmesi için kanunda öngörülen her bir organ için üye tam sayısının yarısından en az bir fazla adın yazılı bulunmasının gerekli olduğuna ilişkin şarta dikkat edilmelidir.

42. Geçerli Bir Oy Nasıl Kullanılır?

Oy verme işlemi, gizli oy açık tasnif esasına göre yapılır. Bu nedenle oylar mutlaka oy kabininde kullanılmalıdır.

Listede adı yazılı bulunmayan avukatın oy kullanamayacağı unutulmamalıdır.

Oy verenin kimliğinin baro veya resmi kuruluşça verilen belge ile ispat edilmesi şarttır. Kimliğini belgeleyen üye listedeki isminin karşısındaki yeri imzaladıktan sonra oy kullanır.

Listenin imzalanmasından sonra sandık kurulu görevlileri İlçe Seçim Kurulu mührü bulunan bir adet zarfı üyeye teslim edecektir. Üye, zarf ile kabine geçip orada hazır bulunan oy pusulalarından birini veya yanında getirdiği oy pusulasını zarfa koyup ağzını açılmayacak surette kapatır. Daha sonra zarf sandığa atılmak suretiyle oy kullanma işlemi bitmiş olur. İlçe Seçim Kurulu mührü bulunmayan zarflara konulan oylar geçersizdir. Oy pusulalarının herhangi bir mühür taşıması gerekmez. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/11)

Bir zarfın içinde tek bir oy pusulası olması gerektiği unutulmamalıdır. Bazı oy pusulaları birbirine yapışmaya elverişli kağıtlara basılmaktadır. Aynı gruba ait iki oy pusulasının dahi aynı zarftan çıkması oyu geçersiz kılacaktır. Zarftan iki farklı gruba ait oy pusulası veya oy pusulası ile başka bir belge çıkması halinde oy geçersiz olacaktır.

Ayrıca seçimlerin gizli oyla yapılacağı esası göz önüne alındığında oy pusulasına oy kullananın kimliğini yazarak imzalaması oyu geçersiz kılacaktır.

Sandık başından ayrılırken kimlik belgesinin görevlilerden teslim alınması unutulmamalıdır.

43. Oy Verme İşlemi Pazar Günü Saat Kaçta Başlar?

Oy verme işlemi Pazar günü saat 09.00’da başlar. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/2)

44. Oy Verme İşlemi Pazar Günü Saat Kaçta Biter?

Oy verme işlemi Pazar günü saat 17.00’da sana erer. (Avukatlık Kanunu m. Ek Madde 3/2) Ancak bu saate kadar sandık başına gelmiş ancak sıradan dolayı oy kullanamamış olanlar sandık kurulunca tespit olunarak oy kullanması temin edilir. Saat 17.00’dan sonra sandık başına gelmiş olan üye hiçbir surette oy kullanamaz.

45. Sandıkların Kapanması İşlemi Nasıl Yapılır?

Genel kurula katılan avukatların tümünün oyunu kullanması ya da oy verme süresinin dolmasından sonra oy verme işlemi sona erer. Durum bir tutanakla tespit edilir ve açık sayıma geçilir. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 56/1)

46. Oy Sayımı Nasıl Yapılır?

Oy sayımı açık yapılır. Sırasıyla aşağıdaki işlemler tatbik edilir: (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 56/1)

• Öncelikle sandıktan çıkan oy zarfları sayılır.
• Şayet zarf sayısı verilen oy sayısından fazla çıkarsa, fazla olan miktarda zarf rastgele alınarak hiçbir surette açılmadan imha edilir.
• Zarflar teker teker açılır ve oy pusulası çıkan zarflar ayrı ayrı sıralanır.
• Geçersiz oylar ayıklanır: Birden fazla oy pusulası çıkan zarflar sayıma katılmaz. Üye tam sayısının yarısından en az bir fazla ad yazılı bulunmayan oy pusulaları geçersizdir. Seçilecek üye sayısından daha fazla ad yazılı bulunan oy pusulasında sondan başlanarak fazla adlar hesaba katılmaz. Diğer geçersizlik halleri dikkate alınır.
• Oyların sayımı yapılır.
• Sonuç en çok oy alandan en az oy alana doğru sıralanarak sandık sonuç tutanağı ile tespit ve ilan olunur.

 

47. Adayların Aldığı Oylarda Eşitlik Olması Halinde Ne Yapılır?

Adayların aldıkları oylarda eşitlik olması halinde, meslek kıdemi fazla olan, kıdemlerin eşitliği halinde ise adayların en yaşlısı ön sırada yer alır. (Avukatlık Kanunu Yönetmeliği m. 56/2)

48. Her Avukatın Oy Sayım Döküm İşlemini İzleme Hakkı Var mıdır?

Oy sayım döküm işlemi açık yapılır. Baro mensubu her avukatın oy sayım dökümünü takip etmesi mümkündür.

49. Seçim Sonuçlarını Etkileyecek Usulsüzlük Tespiti Halinde Ne Yapılır?

Hâkim, seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya kanuna aykırı uygulama tespit etmesi halinde; bu tespite konu olan organla sınırlı olmak üzere seçimlerin iptaline karar verir. Bu takdirde, süresi bir aydan az ve iki aydan fazla olmamak üzere seçimin yenileneceği pazar gününü tespit ederek ilgili baroya veya Türkiye Barolar Birliğine bildirir. Belirlenen günde yalnız seçim yapılır ve seçim işlemleri bu madde ile kanunun öngördüğü diğer hükümlere uygun olarak yürütülür. (Avukatlık Kanunu Ek Madde 3/12)

50. Sandık Sonuç Tutanağı Nedir?

Seçim süresinin sonunda sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından sandık sonuç tutanağı düzenlenir ve imzalanır. Bu tutanak ilgili sandığın sonuçlarını tevsik eder.

Söz konusu tutanaklar seçimin sonucunu etkileyeceği için maddi hata yapılmamasına dikkat edilmelidir.

51. Birleştirme Tutanağı Nedir?

Seçim süresinin sonunda sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından sandık sonuç tutanağı düzenlenir ve imzalanır. Bu tutanak ilgili sandığın sonuçlarını tevsik eder. Birden fazla sandık bulunması halinde ise tutanaklar, hakim tarafından birleştirilir. Tutanakların birer örneği seçim yerinde asılmak suretiyle geçici seçim sonuçları ilan edilir. Kullanılan oylar ve diğer belgeler tutanağın bir örneği ile birlikte üç ay süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına tevdi edilir.

Birleştirme tutanakları düzenlenirken en çok yapılan hata sandık sonuç tutanaklarındaki oy sayılarının aktarılmasında yapılmaktadır. Örneğin 100 oy almış bir adayın oyu birleştirme tutanağında 10 olarak esas alınabilmektedir. Bu nedenle seçime katılan her bir grubun sandık müşahitlerince sandık sonuç tutanağından bir örnek alınarak toplam oya ulaşılmalıdır. Bu suretle ulaşılan oy sayısının İlçe Seçim Kurulunun tanzim ettiği birleştirme tutanağındaki oy sayısıyla bir uyumsuzluk arz etmesi halinde derhal ilçe seçim kuruluna itiraz dilekçesi verilmelidir.

52. Seçim Sonuçlarına Hangi Sürede ve Nasıl İtirazda Bulunulabilir? İtiraz Üzerine Hangi Süre İçerisinde Karar Verilir? Kararın Kesinleşmesi Nasıl Olur?

Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar, hakim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim yukarıdaki hükümlere göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili baro ile Türkiye Barolar Birliğine bildirir. (Avukatlık Kanunu Ek Madde 3/10)

53. Seçimlerin Düzen İçerisinde Ve Sağlıklı Yürütülmesi Amacıyla Yetkililer Tarafından Alınan Kararlara Uymayan Avukatlara Disiplin Cezası Verilebilir mi?

Seçimlerin düzen içerisinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla hakimin ve sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymayanlara, eylemin ağırlığına göre Avukatlık Kanununda yazılı disiplin cezaları verilir. (Avukatlık Kanunu Ek Madde 3/15) Ayrıca seçimler sırasında sandık kurulu başkanı ve üyelerine karşı görevleriyle bağlantılı olarak işlenen suçlar kamu görevlilerine karşı işlenmiş gibi cezalandırılır. (Avukatlık Kanunu Ek Madde 3/14)

EKLER

1. İstanbul Barosu 2022 yılı Genel Kurul Toplantı Çağrısı ve Gündemi
2. Örnek Oy Pusulası

[1] Ali Haydar Özkent, Avukatın Kitabı, Arkadaş Basımevi, İstanbul, 1940, s. 527.